Լույսի բեկումը, ոսպնյակներ

1. Ե՞րբ է լույսը բեկվում: Ինչո՞վ է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:

Մի թափանցիկ միջավայրից մյուսի մեջ անցնելու
ժամանակ լույսը բեկվում է. անկման կետում լույսի
ճառագայթը փոխում է իր ուղղությունը։ Օրինակ, երբ
լույսի ճառագայթը օդից անցնում է ջրի մեջ, ջրի մակերևույթի վրա՝ անկման կետում, փոխում է իր ուղղությունը բեկում է:


Տարբերությունը այն է, որ լույսի բեկում ցույց է տալիս կոտրած իր իսկ, լույսի անդրադարձումը:

2. Ի՞նչ է ոսպնյակը:

Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, ապակե մարմին, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով:

3. Ո՞ր կետն է կոչվում ոսպնյակի կիզակետ:

Fկետը, որում, ոսպնյակում բեկվելուց հետո, հավաքվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները, եթե ոսպնյակը հավաքող է, կամ ճառագայթների մտովի շարունակությունները, եթե ոսպնյակը ցրող է, կոչվում է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ:

Ամփոփում

1.Ներկայացնել Արտաշես Առաջինի  հողային ,վարչական ,ռազմական բարեփոխումները։

Վարչական — Արտաշես Առաջինը վերամիավորել է Հայաստանից անջատված տարածքները և ստեղծել միասնական համազգային պետություն՝ միացնելով դրանք Մեծ Հայքին։ Նա հիմնադրել է նոր մայրաքաղաք՝ Արտաշատը։ Նա մեծացրեց Մեծ Հայքը Պոնտոսի հաշվին և թուլացրեց Սելևկյան թագավորությունը։ Նա բաժանեց Մեծ Հայքը 123 գավառների և նշանակեց իր որդիներին կարևոր կառավարական պաշտոններին։ Նա նաև նավարկություն հաստատեց գետերի և լճերի վրա։

Ռազմական — Արտաշես Առաջինը բաժանեց բանակը չորս զորավարժությունների՝ ըստ աշխարհի չորս կողմերի։

2.Հիմնավորել Տիգրան Մեծի հզոր արքա լինելը ։

Տիգրան Մեծը Ք.ա. 94-70թթ ստեղծեց գեր տերություն, որի սահմանները ձգվում էին Եգիպտոսից, Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց։ Տիգրան Մեծի օրոք բանակը կազմում էր 30000 հոգի, որի մեջ ընդգրկված էին նվաճված երկրների` Սելևկյան պետության Պարթևստանի և Կապադովկիայի բանակները։

3.Համեմատել Արտավազդ Բ ևԱրտաշես Բ-ի գործունեությունը։

Արտաշես Բ-ն ազատեց Հայաստանը Հռոմի դաշնակից Ատրպատականից և միացրեց այն Հայաստանին։ Տասնամյա խաղաղության ժամանակահատվածում նա շենացրեց և հզորացրեց Երկիրը, իսկ հետո սպանվեց։

4.Ներկայացնել Արտաշեսյան արքայատոհմի անկման 5պատճառ։

1) Հռոմեացիները` խաբելով գերի վերցրին Արտավազդ Բ-ին և սպանեցին։ Սխալ էր դաշինք կազմելը հռոմեացիների հետ։

2) Արտավազդ Բ-ի երկու որդիներն էլ մեծացան Հռոմում։ Նրանցից մեկը` Արտավազդ Գ-ը խիստ հռոմեասեր էր։

3) Երբ Տիգրան Դ-ը զոհվեց, նրա քույր Էրատոն հրաժարվեց գահից։

4) Ք.ա. 66թ Տիգրան Մեծը և Պոմպեոսը հայ-հռոմեական հաշտության պայմանագիրխ

5.Լրացնել իրադարձությունները։

Մ.թ.ա.190թ. ճակատամարտ Մագնեսիա քաղաքի մոտ, որտեղ Սելևկյանները պարտվեցին Հռոմին։

Մ.թ.ա.189-1թթ

Մ.թ.ա.189-160թթ. Մեծ Հայքի անկախություն և Արտաշեսյան թագավորության ստեղծում, Փոքր Հայքի անկախություն։ Հայկական տարածքների մեծ մասի միավորումը Մեծ Հայքի թագավորության մեջ Արտաշես Ա-ի կողմից։

Մ.թ.ա.160-115թթ.

Մ.թա.115-95թթ

Մ.թ.ա.95-55թթ 

Մ.թ.ա.66 թ

Հասարակագիտություն

Արտաշեսյանների թագավորություն, մ․թ․ա․ 189- մ․թ․ 1 թվականներին գոյություն ունեցած թագավորություն, որի հիմնադիրը Արտաշես Ա Բարեպաշտն է։ Թագավորությունն իր հիմնադրման սկզբնական շրջանում ունեցել է նվազագույնը 250 հազար կմ2 տարածք, իսկ հզորության գագաթնակետին՝ Տիգրան Մեծի ազդեցության ոլորտը ընդգրկել է շուրջ 3 մլն կմ2 տարածք։

Թագավորության մայրաքաղաքն ի սկզբանե եղել է Երվանդ Դ Վերջինի կողմից կառուցված Երվանդաշատը, ապա Արտաշես Ա-ի կողմից կառուցված է Արտաշատ քաղաքը։ Հետագայում, երբ ստեղծվեց Տիգրան Մեծի աշխարհակալությունը, Արտաշատը ընկավ պետության ծայր հյուսիսում, և Տիգրան Մեծը Աղձնիքում հիմնադրեց Տիգրանակերտը։

Մ․թ․ա․ 201 թվականին Սելևկյան Անտիոքոս Մեծ թագավորի զորքերի ղեկավար Արտաշեսը մտնում է Հայաստան և տապալում Երվանդունիների թագավորությունը, որի վերացումից հետո Արտաշեսը Մեծ Հայքում, իսկ Զարեհը՝ Ծոփքում դառնում են կառավարիչներ[1]։ Սակայն մ․թ․ա․ 190 թվականին տեղի է ունենում Մագնեսիայի ճակատամարտը, որտեղ Սելևկյանները ջախջախիչ պարտություն են կրում և սկսում թուլանալ։ Օգտվելով նպաստավոր պայմաններից՝ Արտաշեսը Մեծ Հայքում, իսկ Զարեհը Ծոփքում մ․թ․ա․ 189 թվականին վերականգնում են հայոց անկախությունը[1][2]։

Արտաշեսը կատարում է մի շարք բարեփոխումներ, կառուցում է Արտաշատը, և Արտաշեսյանների թագավորությունը տարածաշրջանում ձեռք է բերում ազդեցիկ դիրք[1]։

Արտաշեսին հաջորդում է Արտավազդ Ա-ն, որի ժամանակ տեղի ունեցած հայ-պարթևական պատերազմի ժամանակ հայկական կողմը պարտություն է կրում և ստիպված լինում ապագա արքա Տիգրան Ա-ի որդուն՝ Տիգրան Արտաշեսյանին պատանդ հանձնել պարթևներին։

Տիգրան Ա-ի ժամանակաշրջանը համեմատաբար խաղաղ է անցնում, իսկ նրա մահից հետո Արտաշեսյանների թագավորություն է վերադառնում Տիգրանը՝ վերադարձի համար պարթևներին զիջելով Յոթանասուն հովիտներ կոչվող տարածքը։ Վերադառնալով Հայաստան՝ Տիգրան Մեծը անմիջապես սկսում է ամրապնդել թագավորության հիմքերը։ Նա դաշնակցում է Պոնտոսի արքա Միհրդատի հետ և մի շարք արշավանքներ ձեռնարկելով՝ ստեղծում հայոց աշխարհակալությունը։ Սակայն այդ ժամանակ սկսվում է հակասություններ առաջանալ Հռոմի և Հայաստանի միջև, որը վերածվում է պատերազմի։ Այն տեղի է ունենում մ․թ․ա․ 69-66 թվականներին։ Պատերազմի հետևանքով Տիգրան Մեծը կնքում է Արտաշատի պայմանագիրը ըստ որի՝ Հայաստանը կորցնում է իր բոլոր արտաքին նվաճումները, բացառությամբ Հյուսիսային Միջագետքի։ Տիգրան Մեծին հաջորդում է նրա որդին՝ Արտավազդ Բ-ն[2], որը մասնակցություն է ունենում Հռոմի՝ Պարթևստանի դեմ ուղղված պատերազմներին։ Նա երկու անգամ խոստանում է զորք տրամադրել Հայաստանի «բարեկամ և դաշնակից» համարվող Հռոմին, սակայն երկու անգամ էլ հռոմեացի զորավարների սխալ քայլերը տեսնելով և վերահաս պարտությունը զգալով՝ նա հետ է քաշում իր զորքերը։ Առաջին արշավանքը ավարտվում է Կրասսոսի մահով, իսկ երկրորդը Անտոնիոսի անփառունակ պարտությամբ։

Ի վերջո՝ մ․թ․ա․ 34 թվականին Անտոնիոսը մեղադրում է նրան դավաճանության մեջ և ներխուժելով Հայաստան՝ գերեվարում է նրան Ալեքսանդրիա, ապա մահապատժի ենթարկում։

ԲՆԱԿԱՆ ԼՈՒՅՍԻ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐԸ

Մեզ համար լույսի հիմնական աղբյուրն Արեգակն է: Աստղերը նույնպես լույսի հզոր աղբյուրներ են, սակայն մեծ հեռավորության պատճառով դրանցից մեզ հասնող լույսը շատ թույլ է: Լույսի աղբյուր է կայծակը: Լույս են արձակում նաև որոշ կենդանիներ, բակտերիաներ և միջատներ օրինակ՝ լուսատիտիկը: 

Անիծված Մարգարիտը

կար չկար մի գյուղ կար գյուղում կար մի քարանձավ։Ըստ Լեգենդով քարանձավում կա մի Մարգարիտ եւ ոչմեկ ռիսկ չի անում ներս մտել եւ մարգարիտը բոլորին քարի էր վերածում։ Գյուղում կար մի հանքափորը նա վորոշեց գնալ քարանձավ։Երկար փորելուց նա գտավ մարգարիտը հենց նա նայեց մարգարիտն նա անմիջապես քարի վերացվեց։ Գյուղում նա ամենահայտնի հանքափորն եր։Երբ գյուղացիները հասկացան վոր հանքափոր չկար նրանք տակնուվրա արեցին ու չգտան մնաց քարանձավը նրանք վախենալով բայց գնացին հանքափորի փորած տեղերով եւ մարգարիտը բոլորին քարի վերածեց։END