Русский язык

ЗАДАНИЕ 1. Определите род существительных

  1. горячий чай мужской р
  2. картофельное пюре средний р
  3. концертный рояль  средний р
  4. голубая мечеть женский р
  5. свободное такси  средний р
  6. городское метро  средний р
  7. трудное время средний р
  8. новая станция женский р
  9. умная девочка женский р
  10. странный юноша мужской р
  11. храбрый мальчик мужской р
  12. старый дом мужской р

ЗАДАНИЕ 2. Подберите антонимы к следующим словам. Жирным шрифтом указано, к какому точно слову нужно найти антоним:

– вкусный десерт-невкусный

– солëная рыба-пресная

– сладкий сок-кислый

–экзотические фрукты–местные
– варëное мясо-сырое

– свежий апельсин-заплесневелый

– мягкий хлеб-чёрствый

– убирать-убрать мясо в холодильник–вынуть

– жидкий суп-густой

– тяжëлый крем-лёгкий

– маленькая вилка–большая

– острый нож-тупой

– столовая ложка–чайная

– зелëный чай–черный

– полезная еда-вредная

– голодный-сытый

– накрывать-накрыть на стол–убрать со стола

– грязная сковорода-чистая

– натуральные продукты-синтетический

– крупная соль-мелкая

– холодный борщ-горячий

– сырая свëкла-варенная

– недосолить-пересолить

– замораживать-заморозить ягоды-разморозить

– натуральные ингредиенты–искусственные

– лëгкий завтрак-плотный

– большой чайник-маленький

– большая банка-маленькая

ЗАДАНИЕ 3. Образуйте имена прилагательные. 

Например  бульон из курицы – куриный бульон

  1. душ утром – утренний душ.
  2. билет на автобус –  автобусный билет.
  3. зверь из леса – лесной зверь.
  4. рыба из моря – морская рыба.
  5. книга для детей – детская книга.
  6. шкура тигра – тигровая шкура.
  7. варенье из абрикосов – абрикосовое варенье.варенье из абрикосов – 
  8. шапка из меха – меховая шапка.
  9. палка из дерева – деревянная палка

Ցմահ բանտարկություն (Իրավունք)

Ցմահ բանտարկություն, ցմահ ազատազրկում, քրեական պատժի տեսակ, որի դեպքում կալանավորն ազատազրկվում է դատավճռի ուժի մեջ մտնելու պահից մինչև իր կենսաբանական մահը։ 2023 թվականի մարտի տվյալներով՝ աշխարհում շուրջ 400.000 մարդ կրել է ցմահ բանտարկություն կամ դատապարտված է եղել իր կենսաբանական կյանքի տևողությունը գերազանցող ժամանակով]։

Մի շարք երկրներում, որտեղ չկա մահապատիժ, ցմահ բանտարկությունն օգտագործվում է որպես նրա համարժեք և սովորաբար կիրառվում է այն նույն հոդվածներով, որոնցով նախկինում նախատեսված էր մահապատիժ։ Այլ երկրներում, որտեղ գործում է մահապատիժը, ցմահ բանտարկությունը հաճախ օգտագործվում է որպես դրա այլընտրանք և կարող է նշանակվել դատարանի վճռով կամ մահվան դատապարտվածի դատավճիռը կարող է փոխվել պետության կամ նահանգի բարձրագույն ղեկավարի։

Սարդարապատ

Սարդարապատի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 1918 թվականի մայիսին և հանդիսանում է հայ ժողովրդի պատմության կարևորագույն էջերից մեկը։ Այն ոչ միայն ռազմական հաղթանակ էր, այլև ազգային գոյատևման և ինքնության պահպանման վճռական քայլ:

Պատմական նախադրյալները

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Օսմանյան կայսրությունը, օգտվելով Ռուսաստանի և Կովկասյան ճակատի անորոշ վիճակից, սկսեց առաջխաղացում դեպի Արևելյան Հայաստան։ Նպատակը հայ ժողովրդին վերջնականապես ոչնչացնելն ու Կովկասը նվաճելն էր։ Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը դեռ նոր էր ձևավորվում և չուներ բավարար ռեսուրսներ, բայց վտանգն այնքան մեծ էր, որ ամբողջ ազգը համախմբվեց պայքարի համար։

Ճակատամարտը

Սարդարապատի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 1918 թվականի մայիսի 21-29-ը, Արարատյան դաշտավայրի մոտ՝ Սարդարապատի շրջակայքում։ Հայկական ուժերը, որ բաղկացած էին կանոնավոր բանակից, կամավորական ջոկատներից և տեղացիներից, առաջնորդվում էին գեներալ Մովսես Սիլիկյանի և այլ ռազմական առաջնորդների կողմից։ Չնայած թշնամու զորքերի քանակական առավելությանը, հայերը հաջողությամբ հետ մղեցին օսմանյան բանակի հարձակումները։

Հաղթանակի նշանակությունը

Սարդարապատի հաղթանակը կանխեց Արևելյան Հայաստանի ամբողջական օկուպացիան և ապահովեց հայ ժողովրդի գոյատևումը։ Այն կարևոր դեր խաղաց Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հիմնադրման գործում՝ 1918 թվականի մայիսի 28-ին։ Հաղթանակը նաև բարձրացրեց հայ ժողովրդի ինքնավստահությունը և ազգային ինքնագիտակցությունը։

Հուշահամալիր

Սարդարապատի ճակատամարտին նվիրված հուշահամալիրը կառուցվել է 1968 թվականին՝ ճակատամարտի 50-ամյակի առթիվ։ Այն գտնվում է Արմավիրի մարզում՝ մոտ ճակատամարտի վայրին։ Հուշահամալիրը խորհրդանշում է հայ ժողովրդի ուժը, դիմադրողականությունը և ազգային միասնությունը։

Սարդարապատը հիշեցնում է, թե ինչպես կարող է համախմբված և վճռական ժողովուրդը հաղթահարել ամենածանր մարտահրավերները։

Կալցիում քիմիական բաղադրություն

Կալցիումը (Ca) քիմիական տարր է, որի ատոմային համարը 20 է։ Այն պատկանում է ալկալիական հողային մետաղների խմբին պարբերական աղյուսակում։ Կալցիումն ակտիվ մետաղ է, որն ունի հետևյալ հիմնական հատկությունները և բաղադրությունը.

Քիմիական տվյալներ

  • Քիմիական նշան: Ca
  • Ատոմային համարը: 20
  • Ատոմային զանգված: 40.078 u
  • Էլեկտրոնների դասավորվածություն: [Ar] 4s²
  • Օքսիդացման աստիճաններ: +2 (հիմնականում)

Ֆիզիկական հատկություններ

  • Արտաքին տեսք: Արծաթավուն սպիտակ, փայլուն մետաղ
  • Խտություն: 1.54 գ/սմ³ (20°C)
  • Հալման ջերմաստիճան: 842°C
  • Եռման ջերմաստիճան: 1484°C

Քիմիական հատկություններ

  • Կալցիումը շատ ակտիվ է, հեշտությամբ ռեակցիա է տալիս ջրի հետ՝ առաջացնելով կալցիումի հիդրօքսիդ (Ca(OH)₂) և ջրածին գազ։ Ca+2H2O→Ca(OH)2+H2\text{Ca} + 2\text{H}_2\text{O} \rightarrow \text{Ca(OH)}_2 + \text{H}_2Ca+2H2​O→Ca(OH)2​+H2​
  • Օդում հեշտությամբ օքսիդանում է՝ ձևավորելով կալցիումի օքսիդ (CaO) և կալցիումի կարբոնատ (CaCO₃)։

Հիմնական միացություններ

Կալցիումը մաս է կազմում բազմաթիվ կենսաբանական և քիմիական միացությունների, որոնցից հիմնականներն են՝

  • Կալցիումի կարբոնատ (CaCO₃)՝ կավիճի, կրաքարի հիմնական բաղադրիչը։
  • Կալցիումի սուլֆատ (CaSO₄)՝ օգտագործվում է շինարարական նյութերում։
  • Կալցիումի ֆոսֆատներ (Ca₃(PO₄)₂)՝ կարևոր են ոսկորների և ատամների կառուցվածքում։

ֆիզիկա մինուս պլյուս

Էլեկտրական լիցքեր

  • Մինուս (-)՝ ներկայացնում է բացասական լիցք, որը բնորոշ է էլեկտրոններին:
  • Պլյուս (+)՝ ներկայացնում է դրական լիցք, որը բնորոշ է պրոտոններին կամ էլեկտրոն կորցրած ատոմներին (կատիոններին):

Էլեկտրական դաշտում փոխազդեցություն

  • Տարբեր լիցքեր (մինուս և պլյուս) ձգվում են իրար:
  • Նույն լիցքեր (մինուս-մինուս կամ պլյուս-պլյուս) վանում են իրար:

ԻՐԱՎՈՒՆՔ

Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետությունն ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է:

Հոդված 2. Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին:

Ժողովուրդն իր իշխանությունն իրականացնում է ազատ ընտրությունների, հանրաքվեների, ինչպես նաեւ Սահմանադրությամբ նախատեuված պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց միջոցով:

Իշխանության յուրացումը որեւէ կազմակերպության կամ անհատի կողմից հանցագործություն է:

Հոդված 3. Մարդը, նրա արժանապատվությունը, հիմնական իրավունքները եւ ազատությունները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում մարդը բարձրագույն արժեք է: Մարդու անօտարելի արժանապատվությունն իր իրավունքների եւ ազատությունների անքակտելի հիմքն է:

2. Մարդու եւ քաղաքացու հիմնական իրավունքների եւ ազատությունների հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության պարտականություններն են:

3. Հանրային իշխանությունը սահմանափակված է մարդու եւ քաղաքացու հիմնական իրավունքներով եւ ազատություններով՝ որպես անմիջականորեն գործող իրավունք: